Kadınlar hayatları boyunca en az bir kere vajinal enfeksiyonla karşılaşırlar. Kadınlarda oldukça sık rastlanan vajinal akıntı, kötü koku, kaşıntı ve yanma gibi şikayetler sıklıkla vajen florasının bozulması sonrası meydana gelen bakteri, parazit veya mantar enfeksiyonlarından kaynaklanır. Bu enfeksiyonlar tedavi edilmediği takdirde tekrarlayabilir, kişiye rahatsızlık verecek boyutlara ulaşabilir ve hatta daha da ilerleyerek karın içine yayılıp ölüme bile sebep olabilirler. Biz de, Kocaeli Karamürsel Devlet Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Fahri Burçin Fıratlıgil’den konuyla ilgili bilgiler aldık.
Vajinal Enfeksiyon nedir ?
Vajinal enfeksiyonlar, yani vajinitler; vajen mukozasının iltihabi durumu olup jinekoloji polikliniklerinin en sık başvuru sebebi olan hastalıklardan biridir. Sıklıkla mantar enfeksiyonları, trikomonas vajiniti ve bakteriyal vajinozis olarak karşımıza çıkmaktadırlar.
Mantar Enfeksiyonları nasıl ve neden oluşur?
Mantar enfeksiyonlarının %80 etkeni candidalardır ve sıklıkla yaz aylarında enfeksiyon oluşturmaktadırlar. Özellikle, hava sıcaklıklarının yükselmesiyle beraber genital bölgenin nemli kalmasına bağlı olarak mantar enfeksiyonu artar. Çoğu kez vajinada normal olarak bulunan candida, vajen florasında oluşan değişiklikler ve nemli ortam sonucu aktif hale gelerek, enfeksiyon oluşturabilir.
Vajinal duş, sentetik iç çamaşırı kullanımı, bazı naylon içeren pedler, pedlerin parfümleri, külotlu çoraplar mantar olma riskini arttırır. Ayrıca, antibiyotik kullanımı, gebelik, diyabet ve bağışıklık sisteminin baskılanmasına neden olan birtakım hastalıklar da riski artırır. Tipik akıntı görüntüsü ve hasta şikayetleri ile teşhisi çok kolaydır. Klasik şikayetler; yoğun vajinal kaşıntı, kızarıklık ve peynirimsi / süt kesiği gibi olan akıntıdır.
Nasıl korunmalıyız?
Sentetik / naylon çamaşırlar ve dar kıyafetler yerine pamuklu iç çamaşırları ve rahat kıyafetler tercih edilmelidir. Kadınlarımızın günde iki kez iç çamaşırı değiştirmesi, yıkanmış çamaşırların kızgın ütüyle ütülenmesi genital bölge enfeksiyonlarından korunma açısından önemlidir. Kadınlarımızda genital bölgenin temizliği de öenmli bir noktadır. Genital bölgenin temizliği için normal sabun ya da parfümlü kozmetik ürünleri kullanılmaması, sıklıkla su ile temizliğin tercih edilmesi gerekir. Yaz aylarında havuz sonrası genital bölgenin nemli kalmasını önlemek için ıslak mayo ve bikiniyle oturulmaması, havuz sonrası klordan arınmak için mutlaka duş alınması gerekir. Ayrıca ilişki sonrası yapılan vajinal duştan kaçınılmalıdır.
Peki ya trikomonas enfeksiyonu ?
Trichomonas vaginalis adlı parazitin oluşturduğu vajinittir. Cinsel yolla bulaştığı bilinmektedir. Ayrıca tuvaletlerden, ortak kullanılan havlulardan veya havuzlardan bulaştığı düşünülmektedir.
Sıklıkla bol köpüklü - yeşilimsi / sarımtırak, kötü kokulu akıntı ve vajen dış bölgesinde kaşıntı ile karakterizedir. Ancak, sıklıkla belirti vermeyen bir enfeksiyon türüdür. Mantarın aksine hiçbir şikayeti olmayan bir kadının muayenesinde tesadüfen saptanabilir. Saptandığı anda mutlaka tedavi edilmesi önerilir. Bunun nedeni bu enfeksiyonun cinsel ilişkide kolaylıkla eşe bulaşabilmesidir.
Diğer vajinal enfeksiyon olan bakteriyel vajinozisten de bahseder misiniz ?
Gardnerella vaginalis adlı bakterinin oluşturduğu; sıklıkla ilişki sonrası fark edilen ölü balık gibi kokan kötü kokulu, sarı / grimtrak akıntı ile karakterizedir. Genellikle sık vajinal duş yapan bayanlarda, vajinanın florasının bozulmasına bağlı olarak bu mikroorganizma ürer ve hastalığa neden olur.
Hamilelikte görülen vajinal akıntılar hakkında söyleyecekleriniz
Birçok hamilede vajinal akıntı görülür. Bu akıntılar sıklıkla normaldir ve tedaviye gerek yoktur. Eğer bu saydığımız üç enfeksiyonu saptarsak, mutlaka tedavi edilmesi gereklidir. Çünkü bu enfeksiyonlar erken doğum ve doğum sonrası enfeksiyonların oluşması gibi ciddi etkiler yaratabilmektedir.
Bu enfeksiyonların vücuda yayılma gibi bir durumu oluyor mu peki?
Vücuda yayılma dediğimiz konu üst genital sistem organlarının tutulması yani pelvik enflmatuar hastalıktır (PID). PID’e sıklıkla klamidya ve gonore enfeksiyonları neden olmaktadır. Yani PID, tüplerin, yumurtalıkların (overlerin) ve rahmin (uterus) enfeksiyonudur.
Bu organların tutulması, sıklıkla genç yaşlarda yani üreme çağında ki bayanlarda görülmektedir. Bazen de ileri yaşlarda görülebilmektedir. Bu durum bayanlarda; infertilite yani kısırlık, dış gebelik, kronik pelvik ağrı (kasık ağrısı), tüp ve yumurtaları içeren abse formasyonu, sepsis (yani bakterinin kana karışması) ve en kötü son sepsis nedeni ile ölüme sebep olabilmektedir.
Sıklıkla belirtileri; yüksek ateş, kasık ağrısı, karnın sağ üst kısmında ağrı, halsizlik, kötü kokulu vajinal akıntı, bulantı – kusma, barsak tıkanma belirtileridir (gaz-gaita çıkaramama, karında şişlik vb.).
Bu durumda olan hastaların yaklaşık dörtte biri hastaneye yatırılarak tedavi edilmektedir. Tedavi de sıklıkla antibiyotikler kullanılmaktadır. Abse formasyonu oluşan hastalarda bazen cerrahi tedavi de gerekebilmektedir. Yani bazı hastalarda, özellikle yaşı da uygunsa rahim ve yumurtalıklar dahi alınabilmektedir.
Sanırım, geçen haftalarda hastanemizde bu sebepten bir ameliyat oldu, biraz bahseder misiniz?
Evet böyle bir vakamız oldu. Genel cerrahi uzmanı doktor arkadaşımız, gece saatlerinde barsak tıkanması (ileus) ön tanısıyla bir kadın hastamızı ameliyata alıyor. Vakanın ilerleyen saatlerinde sol tüp ve yumurtalık bölgesinde yaklaşık 5 cm çapında tüp ve yumurtalığı da içine alan abse odağı izlemesi üzerine beni de ameliyata çağırdı. Genel cerrahi doktorumuzla beraber ameliyata devam ettik ve hastamızda sol over ve tüpte bahsedildiği şekilde uterus ve barsaklara da adeze (yapışık) abse odağını izledim. Hastanın yaşı dolayısıyla histerektomi ve bilateral salpingo-ooferektomi operasyonu uyguladım (kadın iç genital organlarının tamamen alınması). Genel cerrahi uzmanı doktor arkadaşımız ise barsaklar arasında oluşan yoğun yapışıkları temizledi. Bir komplikasyon gelişmeden, operasyonu sonlandırdık. Hastamıza ameliyat sonrası üçlü antibiyotik tedavisi başlayarak enfeksiyonu kontrol altına aldık. Hastamızı sağlıklı bir biçimde taburcu ederek ailesine kavuşturduk. Yani olaydan da anlaşılacağı gibi kadın genital yolu enfeksiyonları önem arz etmektedir.
